4. Tâm lý (tennis psychology) và các yếu tố liên quan tới việc ổn định tinh thần (mental game) khi chơi tennis.

 4. Tâm lý (tennis psychology) và các yếu tố liên quan tới việc ổn định tinh thần (mental game) khi chơi tennis.

Đây chính là một yếu tố giúp cho những người chơi tennis nhà nghề và có đẳng cấp cao giành được những giải thưởng từ những đối thủ có cùng một mức kỹ thuật nhưng thiếu những kinh nghiệm thi đấu cũng như kỹ năng về tâm lý trong tennis. Nhất là những tay vợt trẻ nhưng chưa biết tập trung tinh thần và luôn bị hoàn cảnh xung quanh chi phối khi họ thi đấu, họ tuy có sức khỏe và độ dẻo dai nhưng lại thiếu kinh nghiệm và tâm lý thi đấu, luôn bị mất tinh thần ở những điểm quan trọng và đôi khi đánh hỏng liên tục sau khi có những cú đánh hỏng trong những ván đầu.

Một kỹ năng quan trọng là luôn tập trung vào trái banh và vào thời điểm hiện tại, thay vì nhìn vào người đối thủ và nghĩ về những cú đánh hỏng đã qua trong quá khứ, tự trách mình quá nhiều hay nghĩ về việc thắng trận này trước khi điểm thắng cuộc (match point) diễn ra vào tương lai. Tất cả những suy nghĩ trên đều sẽ đến với các bạn, ngay cả với những người chơi nghiệp dư, phong trào, trong những giải nhỏ cấp câu lạc bộ hay khu vực. Điều quan trọng là biết gạt chúng ra khỏi suy nghĩ ngay lập tức khi phát hiện ra chúng xuất hiện, thí dụ như khi có suy nghĩ sợ sẽ thua trái tiếp theo hay quá vui mừng khi sắp thắng cuộc, vì chúng sẽ làm cho đầu óc của bạn lơ là, mất tập trung và dẫn tới những cú đánh sai, và kết quả là thua trận đấu này.

Nhiều người chơi tennis bị đối thủ của họ gây ra những áp lực về tâm lý, do nhiều nguyên nhân, cố tình gây mất tập trung bằng những âm thanh la hét, chơi xấu, v.v., khiến họ quên mất việc nhìn trái banh mà chỉ nhìn vào đối thủ của họ, nhìn vào khán giả, khiến cho họ đánh hụt banh do không theo dõi đường bay của trái banh từ khi rời mặt vợt của đối thủ tới khi tiếp xúc với mặt vợt của mình, điều họ cần phải làm.

 Ở điểm này, tôi xin trích dẫn nguyên văn một đoạn trong cuốn sách The Art of Lawn Tennis của tác giả Bill Tilden như sau:

"Khoa học đã chứng minh rằng với một trái banh bay từ điểm A tới B ( người nhận giao banh đứng tại B), nếu anh ta tập trung nhìn vào trái banh trên suốt đường bay của trái banh thì cơ hội anh ta đánh trả bóng tốt sẽ gấp 5 lần so với khi anh ta lơ là bỏ mắt khỏi trái banh tại điểm số 4, hay khoảng 4/5 giây trong đường bay của nó. Tương tự, cơ hội sẽ cao gấp 10 lần khi anh ta rời mắt khỏi trái banh tại điểm số 3, hay 8/5 giây trong đường bay của nó.

A        1        2        3        4        B

Tại sao phải lãng phí khi nâng khả năng đánh bóng hỏng lên 5 hay 10 lần khi không cần thiết?"

Đồng thời với việc nâng cao khả năng đánh banh tốt khi luôn để mắt nhìn vào trái banh, nó cũng giúp bạn quên đi những ý nghĩ vẩn vơ có thể tới với bạn do bộ não con người thực ra chỉ có thể làm duy nhất một việc tại một thời điểm. Khi bạn đã tập trung vào việc nhìn trái banh, bạn sẽ quên đi các suy nghĩ khác và đó là lúc bạn sẽ có cảm giác thời gian diễn ra chậm lại, trái banh bay chậm hơn bình thường và tất nhiên sẽ dễ dàng hơn cho bạn khi làm các động tác đánh banh. Điều này hay được kể lại bởi những  vận động viên chuyên nghiệp khi họ đang ở trong trạng thái đê mê, cao hứng, và hết sức thành công khi đánh banh. (Tiếng Anh gọi là IN THE ZONE).

Có rất nhiều sách viết về tâm lý tennis và kinh nghiệm kiểm soát tâm lý khi thi đấu (mental game), tôi có thể giới thiệu thêm với các bạn vài cuốn hay như sau:

Winning ugly : mental warfare in tennis - lessons from a master

Gilbert, Brad

Link https://archive.org/details/winningugly0000brad

The 7 secrets of world class athletes

Yellin, Steven, author

Link: https://archive.org/details/7secretsofworldc0000yell

Vic Braden's mental tennis : how to psych yourself to a winning game

Link: https://archive.org/details/isbn_9780316105170

Khi bạn chơi nhiều và nâng cao kỹ thuật cũng như thể lực, tự nhiên bạn sẽ có nhiều kinh nghiệm thi đấu cũng như một tâm lý thi đấu vững vàng. Quan trọng nhất là luôn có nhiều niềm vui khi chơi tennis vì trong đó chữ chơi bao hàm vui có vai trò ngang với tennis (kỹ thuật, giải thưởng, v.v.).